De kajak heeft verschillende design elementen die de vaarbeleving en het gebruik van de kajak beïnvloeden. Ik ga hier één voor één deze element bespreken dan vertel ik wat voor invloed dit heeft op de eigenschappen van de kajak. Bij het bespreken van de gevolgen doe ik of alle andere design elementen  van de kajak niet zullen veranderen. In werkelijkheid zal dit natuurlijk niet gebeuren....

Hoogte kajak

De hoogte van de kajak bepaald de volgende eigenschappen van de kajak:

• Volume (inhoud) van de kajak
  Net als breedte en lengte kajakvolume toevoegt aan je kajak, zorgt ook een hogere kajak voor meer volume die gebruikt kan worden voor meer gewicht dat je mee kan nemen en meer bagage ruimte.
  
  
• Windgevoeligheid
  Hoeveel kajak boven de waterlijn zit bepaald of de kajak windgevoelig is voor (vooral) zijwind. Dit betekend dat hoe meer er boven de waterlijn is hoe je zult merken dat de wind meer effect heeft op het oploeven van je kajak.
  
  
• Gemak van eskimoteren
  Een kajak waarbij het dek hoger ligt dan andere kajaks, hebben vaak ook een hoger achterdek. Hierdoor zal je bij het eskimoteren achterover je niet volledig op het achterdek kunnen liggen en zal het iets meer moeite kosten om overeind te komen dan bij een lager achterdek.
  

romp vorm

Eerst even wat theorie over de stabiliteit.

De kajak kent een eerste stabiliteit en een tweede stabiliteit.

• De eerste stabiliteit is als de kajak gewoon rechtop staat . Het kan meer of minder moeite kosten om van de eerste stabiliteit naar de tweede stabiliteit te gaan.  
• De tweede stabiliteit is als de kajak op 1 wang ligt. Ook dan is de kajak stabiel, maar kan voor het gevoel (om dat je op 1 kant ligt) instabiel aanvoelen.

De algemene regel die geldt is: Als de eerste stabiliteit hoog is (dus het kost meer moeite om de kajak op 1 wang te leggen) zal de tweede stabiliteit juist minder zijn. De regel geldt ook andersom.

De rompvorm bepaalt sterk de eerste en tweede stabiliteit. De eerste stabiliteit is waarbij de kajak gewoon op het water ligt en de tweede stabiliteit is waarbij de kajak op één wang gaat liggen. De verschillende rompvormen hebben verschillende effecten op deze eerste en tweede stabiliteit.

De rompvorm bepaalt de volgende eigenschappen van de kajak:

• Stabiliteit van een kajak

Veel kajaks hebben een mengvorm van platte bodem in combinatie met een knikspant. Daarbij is op de plek waar de kajaker zit een platte bodem en richting de voor en achterkant sprake van een knikspant. Ook zijn er rompvormen waarbij er een combinatie is van een knikspant met een ronde vorm. Dit alles om maar de ideale combinatie te vinden van vaareigenschappen.

• Wrijving van de kajak met het water
  Net als met de lengte van de kajak zorgt een bredere kajak voor een grotere de weerstand. Dit komt doordat een groter oppervlak van de kajak het water raakt.

Rocker

Eerst de vraag beantwoorden wat is de rocker van een kajak:
De rocker van een kajak is één van de ontwerpelementen die de dynamiek van de kajak in het water beïnvloeden. De rocker is simpelweg het gebogen deel in de bodem van de kajakromp dat de boeg verbindt met de achtersteven. Met andere woorden, een kajak met veel rocker heeft veel gebogenheid in zijn ontwerp als je hem van de zijkant bekijkt. Een kajak kan weinig tot geen rocker hebben, wat een "platbodemkajak" of "rockerloze kajak" wordt genoemd. Er zijn echter ook kajaks te vinden met rockers aan de boeg of rockers aan de achtersteven.

De rocker van een kajak bepaalt de volgende eigenschappen van een kajak:

• Wendbaarheid kajak
  De rocker bepaald voor een groot gedeelte de wendbaarheid van een kajak.Hoe meer rocker een kajak heeft hoe wendbaarder de kajak zal zijn. De wendbaarheid van een kajak komt vooral naar voren bij het opkanten van de kajak.

• Wrijving van de kajak met het water
  Een kajak met veel rocker heeft een grotere contact oppervlak met het water. Daardoor zal het ook meer moeite kosten om de kajak op dezelfde snelheid te krijgen als een zelfde kajak die geen rocker heeft.

Zitje

Een zitje is een belangrijk element van de kajak. En dan gaat het om de volgende elementen van het zitje:

- Het gaat dan om hoe het zitje zit (passen je billen een beetje goed in het zitje).

- Hoe hard het zitje zit (de meeste mensen prefereren iets van een kussentje) en

- Hoe hoog het zitje in de kajak is gemonteerd.

- Daarnaast bestaat het zitje uit een rugband die alleen je lendenen ondersteunen of de hogere rugdelen ook ondersteunen.

Het zitje bepaald de volgende eigenschappen van de kajak:

• Zit comfort
  In het zitje moeten je billen goed passen. Daarnaast wordt enige polstering van het zitje door de meeste mensen gewaardeerd, omdat ze minder last krijgen van "houten" billen. Ik heb zelf jaren lang op een zitje gezeten zonder polstering, maar dat kon alleen dat kon alleen omdat het zitje en mijn billen goed op elkaar waaren afgesteld.
  Als het zitje hoger zit kan dit ook bijdragen aan meer zitcomfort, omdat je benen dan minder vlak in de kajak hoeven te liggen.
  Daarnaast is er in de meeste kajaks een rugband aanwezig om te zorgen dan je niet achteruit schuift in je kajak en je dus schrap kan zetten tegen de voetsteunjes zonder dat je verschuift van je zitje. Deze rugband kan alleen de lendenen ondersteunen, maar ook hoger in je rug ondersteunen. Een hogere rugsteun wordt door velen als comfortabeler ervaren doordat ze achterover kunnen leunen in de kajak.
  
  
• Effectiviteit van peddelslag
  Ik zelf prefereer een rugsteun die enkel mijn lendenen ondersteunen. De reden daarvoor is simpel. Als je gebruik maakt van een hogere steun in de rug kan de rompdraai bij de peddelslag niet meer goed uitgevoerd worden. Hierdoor wordt de peddelslag veel minder effectief en zal het vermoeiender worden om lange afstanden te varen en zijn kansen op blessures hoger

• Stabiliteit kajak
  De zithoogte van het zitje bepaald in grote mate (het gevoel van) stabiliteit van de kajak. Hoe hoger je boven de bodem van de kajak zit hoe hoger het zwaartepunt van de kajak wordt. Als een zwaartepunt hoger zit kan je makkelijker uit balans gebracht worden dan een zitje die (nagenoeg) op de bodem van de kajak gemonteerd is. En een centimeter verschil is al heel goed voelbaar.

Dekluiken

De meeste toerkajaks hebben tegenwoordig dekluiken. En toch zal je zeker tweedehands nog zeker dergelijke kajaks kunnen vinden. In de kajaks kunnen je wel twee verschilde soorten dekluiken kunnen vinden. De ronde en de ovaal vormige dekluiken. In het algemeen is de afdichting van ronde dekluiken beter bestand tegen inkomend water. Ze hebben echter als nadeel dat deze dan weer moeilijker lange stukken bagage (tentstokken b.v.) kan opbergen. De ovale luiken daarentegen zal makkelijker water lekken als het luik niet perfect geplaatst is. Als groot voordeel is dan weer te noemen dat het makkelijker is om lange stuks bagage op te bergen.

Dekluiken bepalen de volgende eigenschappen van de kajak:

• Laadvermogen kajak
  Een kajak zonder dekluiken is zeker ook te beladen, maar het is veel moeilijker om al je spullen in je kajak te krijgen. En dan hebben we het nog niet eens over alle spullen weer uit je kajak te krijgen. Daarom zorgen dekluiken dat je kajak makkelijker te beladen is.

Materiaal kajak

De kajak kan in basis van drie soorten materiaal gemaakt worden:

• Polyester
  De materiaal opbouw van een kajak bestaat uit polyester in combinatie met glasvezelmatten. Het glasvezel zorgt voor de stevigheid van de kajak en het polyester zorgt ervoor dat het glasvezel bij elkaar blijft. Aan de buitenkant zit dan nog een laagje gelcoat of topcoat (als er reparaties zijn aangebracht). Deze laag is nodig om de kajak waterdicht te krijgen aangezien gewoon polyester water opneemt.
  Om gewicht te besparen wordt polyester ook wel gebruikt in combinatie met een sandwich materiaal. Dit sandwich materiaal zorgt dan voor een extra stuk stevigheid waardoor er minder polyester nodig is.
  Polyester kan makkelijk krassen en als er tegen een steen opgevaren wordt, kunnen er makkelijk sterren ontstaan in de kajak. Als de krassen tot op de glasmatten komt kan er makkelijk lekkage ontstaan. Sterren in het polyester kunnen zeer sterk de sterkte beïnvloeden. Hoe gevoelig de kajak hiervoor is is afhankelijk van hoeveel lagen glasmatten zijn gebruikt.
  
  
• Carbon
  Carbon is vergelijkbaar met polyester met de volgende verschillen. Ten eerste wordt er geen glasmatten gebruikt, maar er worden carbonmatten gebruikt. Deze matten worden bij elkaar gehouden door epoxyhars. Deze epoxyhars is van zichzelf al water dicht en daarom is een toplaag aan de buitenkant niet nodig.
  Ook carbon kan redelijk makkelijk krassen, maar zal niet snel tot lekkage leiden, omdat hele laag waterdicht is. Daarnaast zal minder snel sterren vormen in je kajak alhoewel dit sterk ligt aan het soort epoxy dat gebruikt wordt. De ene soort epoxy is taaier dan de andere.
• Polyethyleen
  Polyethyleen is een materiaal dat heel goed tegen krassen en stoten kan. Hij zal dus niet snel lek slaan als je een ruige tocht maakt op een rivier. een groot nadeel van polyethyleen is wel dat deze kan vervormen. Vooral als de kajak in de zon gelegd wordt dan kan de kajak van vorm veranderen. Ook als je de kajak opberecht op twee steunen kan je merken dat op de plek van de steunen deuken kunnen ontstaan. Meestal gaan deze wel weer weg als je de kajak in het water legt.
  Om vervorming tegen te gaan, worden er ook polyethyleen kajaks verkocht met een sandwichmateriaal aan de binnenkant van de kajak. Hierbij zorgt het sandwich materiaal voor de vormvastheid van de kajak.
  
  

Het materiaal van de kajak bepaald de volgende karakteristieken van de kajak:

• Robuustheid van de kajak
  Met een kajak die kapot is kan je natuurlijk niet varen. Daarom is het verstandig om een kajak te kiezen van een materiaal die de omstandigheden aan kan waarin je wil varen. In beginsel geldt de volgende volgorde van robuustheid van de kajak. Polyethyleen is het meest robuust van allemaal gevolgd door carbon met polyester als afsluiter van de reeks.
• Gewicht van de kajak
  Een zware kajak kan makkelijk je plezier wegnemen als je je kajak grotere afstanden moet tillen. Dit gewicht wordt sterk bepaald door het soort materiaal dat gebruikt is. In beginsel geldt dat de polyethyleen kajak het zwaarste is gevolgd door polyester en daarna carbon.
  
  

Deklijnen

De deklijnen zijn bedoeld om je kajak vast te kunnen pakken (anders dan aan de klossen  aan de voor en achterkant). Deze kun je b.v. gebruiken bij het te water laten van je kajak, vast houden van je kajak als deze aan de kant ligt, maar worden vooral gebruikt bij re-entry in kajak wanneer je onverhoopt uit je kajak bent gevallen.

De deklijnen van de kajak bepalen de volgende karakteristieken van de kajak:

• Gemak van vastpakken van je kajak
  Als je veel reddingsoefeningen is het belangrijk dat de deklijnen goed vastzitten aan je kajak,omdat er best grote krachten op deze deklijnen uitgevoerd kunnen worden. De plaatsing van de deklijnen kan ook van belang zijn, omdat je makkelijk deze lijnen moet kunnen vastpakken. Zowel van de kant als vanuit het water! 
  Daarnaast wil je niet te dunne deklijnen hebben. omdat deze kunnen "snijden" in je hand wanneer je er aan gaat trekken om in je kajak te komen.

Dek elastieken

Veel kajaks hebben naast de deklijnen ook een aantal elastieken op het dek gemonteerd. Deze zijn niet bedoeld om je kajak aan vast te houden, maar zijn bedoeld om bagage die je niet onder dek wil opbergen mee vast te zetten. Hierbij kan je o.a. denken aan:

• Waterkaart
• Flesje drinken
• Waterpomp
• etc.

Let er wel op dat de spullen die je hier plaatst nat kunnen en zullen worden tijdens het varen.

De deklijnen van de kajak bepalen de volgende karakteristieken van de kajak:

• Gemak opbergen/vastzetten van de bagage bovendeks.